AKCİĞER KANSERİ FARKINDALIK AYI İÇİN
Tüm kanserler içinde en sık görülen akciğer kanseri; tüm dünyada hem erkek hem de kadınlarda kansere bağlı ölümlerde ilk sırada yer almaktadır. Dünya çapında her yıl akciğer kanseri nedeniyle 1,6 milyon ölümün meydana geldiği tahmin edilmektedir. Bu nedenle, Kasım ayı tüm dünyada “Akciğer Kanseri Farkındalık Ayı”, 17 Kasım da “Akciğer Kanseri Farkındalık Günü” olarak kabul edilmektedir.
Tüm akciğer kanserlerinin yüzde 90’ının sigara kullanımına bağlı ortaya çıktığı görülmüştür. Puro, nargile, pipo, elektronik sigara gibi diğer tütün ürünlerinin kullanılmasıyla da akciğer kanseri riski artmaktadır.
Ne yazık ki, akciğer kanseri hastalık ilerlemeye başlamadan önce genellikle klinik belirti göstermez. Akciğer kanserinde en sık görülen yakınmalar nefes darlığı, öksürük, kanlı balgam, halsizlik, iştahsızlık ve kilo kaybıdır. Özellikle 50 ila 80 yaş arası yetişkinlerde (az 20 paket/yıl sigara içme öyküsü olan ve halihazırda sigara içen veya son 15 yıl içinde sigarayı bırakmış olan eski sigara içicileri) bu yakınmalar ortaya çıktığında göğüs hastalıkları uzmanına muayene olmalarını öneriyoruz.
Akciğer kanserinde tüm kanserlerde olduğu gibi erken tanı konulması çok önemlidir. Erken evrede tanı alan akciğer kanseri hastalarında sağ kalım oranı ortalama yüzde 70’dir. İleri evrede ise bu oran düşmektedir. Erken evre akciğer kanserinde cerrahi tedavi ile tam rezeksiyon sağlanabilmektedir. Cerrahi tedavinin uygun olmadığı ileri evre akciğer kanserli hastalarda ise radyoterapi, kemoterapi, hedefe yönelik tedavi yöntemleri, immunoterapi gibi çeşitli tedavi yöntemleri kullanılmaktadır.
Son yıllarda bazı ülkelerde düşük doz bilgisayarlı tomografi, sigara kullanan ya da daha önce kullanmış bireylerde akciğer kanserinin erken teşhisi için tarama yöntemi olarak önerilse de bu kanser türü için henüz etkin bir tarama yöntemi mevcut değildir. Sigarayı bırakma, akciğer kanseri ve diğer hastalıklardan kaynaklanan ölümü ve komplikasyonları önlemede taramaya göre kanıtı daha yüksek ve daha güçlü bir müdahaledir. Sigara içmenin tüm akciğer kanserinin yüzde 85 ila 90'ının nedeni olduğu düşünüldüğünden ve sigarayı bıraktıktan 10 yıl sonra, akciğer kanseri riski yüzde 50 oranında azaldığından sigarayı bırakmanın teşvik edilmesi önemlidir. Bunun yanı sıra erken tanı ve tedavi için sağlık hizmetlerine ulaşmanın kolaylaştırılması ve risk gruplarında yakın takip uygulanması sağlanmalıdır.
Dr. Gözde Kalbaran Kısmet
Göğüs Hastalıkları Uzmanı